• ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΠΡΟΚΥΨΕΙ ΑΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ-ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ) ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ Π.Ε. Γ΄ ΑΘΗΝΑΣ

Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2012

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

Προσέγγιση τον δάσους με τις αισθήσεις: Οι θόρυβοι του δάσους
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
— Ακρόαση του δάσους κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου ή εκδρομής στο δάσος.
σκοπός
—Εξοικείωση με τους θορύβους του δάσους (περίπατος με τα «αυτιάκαλά τεντωμένα).
—Αναγνώριση της προέλευσης των ήχων καν των φωνών (ζώων, πουλιών κτλ.) στο δάσος.
—Αναγνώριση της ηχομονωτικής ικανότητας του δάσους.
διαδικασία
Κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου ή μιας εκδρομής στο δάσος, τα παιδιά μαθαίνουν να συγκεντρώνουν την προσοχή τους στους θορύβους. Κά­θονται στο έδαφος ήρεμα, με τα μάτια κλειστά, και αφουγκράζονται το σύνολο των ήχων ή «συγκεντρώνουν» την ακοή τους σ' έναν συγκεκρι­μένο ήχο.
Προσπαθούν να συλλάβουν θορύβους τοποθετώντας το αυτί πάνω στους κορμούς ή πάνω στη φυλλοστρωμνή. Προσπαθούν, σε χρόνο καθορισμένο, να διακρίνουν τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό θορύβων (διαγωνισμός). Παρατηρούν ότι, αλλάζοντας θέση, οι φωνές των ζώων και οι θόρυβοι ποικίλλουν ανάλογα με την πυκνότητα των φυτικών σχηματισμών που παρεμβάλλονται. Πράγματι, όσο πιο πολύ προχω­ρούμε στο εσωτερικό του δάσους, τόσο λιγότεροι εξωτερικοί ήχοι φθά­νουν στ' αυτιά μας.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Κατάλογος των θορύβων (επιλογή): βουητό του ανέμου, κλαδί που σπάζει, φύλλα που πέφτουν, νερό που στάζει, ήχος ρυακιού που κυλάει, βόμβος εντόμων, κρωγμοί βατράχων, θόρυβοι από μετακίνηση των θη­ραμάτων, ροκάνισμα των τρωκτικών, φωνές ζώων, κελαηδήματα που­λιών, ανθρώπινοι θόρυβοι (βήματα, θόρυβος κινητήρα). Προσδιορισμός του θορύβου (προέλευση, κατεύθυνση), εκτίμηση της απόστασης από την πηγή, αναγνώριση.
Τα παιδιά παράγουν διάφορους θορύβους: Περπατούν στο δάσος το ξημέρωμα (κυρίως μεταξύ Απριλίου-Ιουνϊου) με το ξύπνημα των που­λιών, πάνω στο στρώμα των πεσμένων φύλλων, σε δασικό μονοπάτι με μαλακό έδαφος ή με πέτρες, ή προσπαθούν να περπατήσουν όσο το δυνατόν πιο αθόρυβα πάνω σε φύλλα που σπάζουν, κτυπούν τα δέν­τρα, κινούνται ανάμεσα σε θάμνους κτλ.
αξιοποίηση
Ακούγονται οι κασέτες που έχουν μαγνητοφωνηθεί για τη δραστηριότη­τα «Προσέγγιση του δάσους με τις αισθήσεις: Το κυνήγι των ήχων»,
προετοιμασία / οργάνωση
Αναγνώριση της περιοχής του δάσους।

Προσέγγιση τον δάσους με τις αισθήσεις: Το κυνήγι των Ήχων
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
— Μαγνητοφώνηση ήχων στο δάσος.
σκοπός
— Βλέπε τη δραστηριότητα: «Οι θόρυβοι του δάσους».
διαδικασία
Εγγραφή σε κασέτα των ήχων του δάσους, τόσο στο σύνολό τους (ο λεγόμενος «θόρυβος του δάσους») όσο και συγκεκριμένων ήχων.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Ία παιδιά χωρίζονται σε ολιγομελείς ομάδες και περπατούν στο δάσος (ή σε άλλης μορφής δασικές εκτάσεις) προσπαθώντας να εντοπίσουν διάφορες πηγές ήχων και να τους ηχογραφήσουν, π.χ. πουλιά, θόρυβο νερού, θρόισμα ανέμου μέσα στα κλαδιά κτλ.
Είναι απαραίτητο να γνωρίζουν τα παιδιά τη χρήση του μαγνητοφώνου, ώστε να πετύχουν ικανοποιητικές - και άρα χρησιμοποιήσιμες - ηχογρα­φήσεις. Ένα απλό μαγνητόφωνο μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό της δραστηριότητας αυτής. Οπωσδήποτε, πιο εξελιγμένα όργανα, π.χ. μικρόφωνα μεγάλης εμβέλειας και ευαισθησίας, κάτοπτρα ήχου κτλ., θα βελτιώσουν πολύ την ποιότητα των ηχογραφήσεων.
αξιοποίηση
Με τη βοήθεια των μαγνητοφωνημένων ήχων, τα παιδιά έχουν τη δυνα­τότητα να εξοικειωθούν με τις φωνές των ζώων. Ο εκπαιδευτής μπορεί να προκαλέσει την άμιλλα μεταξύ των διαφόρων ομάδων, οργανώνοντας έναν διαγωνισμό με θέμα «Ποια ομάδα θα κατα­φέρει να μαζέψει περισσότερους ήχους».
Τα παιδιά θα παρουσιάσουν και θα συγκρίνουν τις ηχογραφήσεις τους. Για να διευκολυνθεί η αναγνώριση των φωνών που έχουν ηχογραφηθεί, μπορεί στην τάξη να χρησιμοποιούνται κασέτες ή δίσκοι του εμπορίου με εγγραφές φωνών διαφόρων ζώων.
ΥΛΙΚΟ
Στο πεδίο: μαγνητόφωνο, κασέτες, μικρόφωνο, γραφική ύλη για να ση­μειώνονται οι στροφές του μαγνητοφώνου σε κάθε εγγραφή, κιάλια και βιβλίο αναγνώρισης πουλιών.
Στην τάξη: δίσκοι ή κασέτες του εμπορίου με φωνές ζώων για να γίνεται σύγκριση με τις ηχογραφήσεις.
Ηλικία: 10-13-Ε Διάρκεια: 1 ώρα τουλάχιστον Εποχή: Α, Κ, Φ, (Χ)

Προσέγγιση του δάσους με τις αισθήσεις: Ζωγραφική
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
— Περίπατος στο δάσος για τον εντοπισμό θεμάτων για ζωγραφική.
σκοπός
—Συνειδητή παρατήρηση των φυτικών σχηματισμών,
—Καλλιέργεια της όρασης και εξάσκηση της παρατηρητικότητας.
—Κατανόηση της έννοιας της προσωπικής αντίληψης των αντικειμένων και της υποκειμενικής επιλογής των θεμάτων. Κάθε σχέδιο είναιυποκειμενικό και αντανακλά την προσωπικότητα του καλλιτέχνη.
—Γνωριμία με την τοπιογραφική ποικιλία στη φύση (γραμμές, μορφές,αναλογίες, πρότυπα, δομές-αντιθέσεις, χρώματα).
—Ανάπτυξη της φαντασίας.
—Ανάπτυξη της ικανότητας για ζωγραφική.
διαδικασία
Η δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε στο πεδίο είτε μέσα στην τάξη μετά από κάποια εκδρομή, με βάση τις μνήμες και εντυπώ­σεις που αποκόμισαν τα παιδιά από την εκδρομή τους. Ο εκπαιδευτής καθορίζει τα τεχνικά μέσα, ενώ σωστό είναι να αφήνει πλήρη ελευθερία στα παιδιά να επιλέγουν τα εκφραστικά μέσα που θα χρησιμοποιήσουν.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Ο εκπαιδευτής μπορεί να αναπτύξει την παρατηρητικότητα των παιδιών υποδεικνύοντας τους:
—τις γραμμές (στο περίγραμμα των φύλλων, στις γραμμές των κορμώνκαι των κλαδιών, στη γραμμή του ορίζοντα και στο περίγραμμα τουδάσους). Απαραίτητα τα υλικά για γραμμικό σχέδιο: μολύβια, γραμμο-σύρτες κτλ.
—τις μορφές και αναλογίες (στα άνθη, φύλλα, φρούτα, μανιτάρια, λειχή-νες, μικρά ζώα και δένδρα). Απαραίτητο το υλικό για χρωματισμό επι­φανειών: πινέλα κτλ. Ξηραμένα Φυτά μπορούν επίσης να χρησιμοποιη­θούν για να κατασκευαστεί το σχέδιο (Κολάζ).
—τους ρυθμούς (στη σιλουέτα των φύλλων, στη θέση των φύλλων πά­νω στα κλαδιά, στη διακλάδωση του κορμού και των κλάδων, στις φυλ­λωσιές). Απαραίτητο το υλικό για γραμμικό σχέδιο: μολύβια, γραμμο-σύρτες.
—τις επιφάνειες και τις δομές (στα άνθη και στις ανθισμένες επιφάνειες,στους κώνους των κωνοφόρων, στις νευρώσεις των φύλλων, στους ετή­σιους κύκλους του κορμού σε κομμένα δένδρα, στις φυλλωσιές σε πλα­τύφυλλα είδη δένδρων και θάμνων). Απαραίτητο το υλικό για γραμμικόσχέδιο.
—τις αντιθέσεις (στις σκιές των δένδρων, στις ακτίνες του ήλιου μέσαστις φυλλωσιές και στο έδαφος, στο χιονισμένο έδαφος, στα δένδραχωρίς φύλλα, στις στάλες της βροχής πάνω στα χόρτα). Απαραίτητοτο υλικά για χρωματισμό επιφανειών.
—τα χρώματα, (στους χρωματικούς τόνους του δάσους - ανάλογα μετα είδη που υπάρχουν -, στις εποχές, στα χρώματα των φλοιών τωνκορμών, στο έδαφος, στα πεσμένα φύλλα). Απαραίτητο το υλικό γιασχέδιο και χρωματισμό.
αξιοποίηση
Τα αποτελέσματα της δραστηριότητας αυτής δείχνουν τον ανεξάντλητο πλούτο των μορφών και των δομών του δάσους, αλλά και της φαντα­σίας και της υποκειμενικής αντίληψης των παιδιών। Αυτό θα φανεί ακόμα περισσότερο με τη σύγκριση των ζωγραφικών έργων των παιδιών στην έκθεση που μπορεί να οργανωθεί στο σχολείο. 0 εκπαιδευτής προκαλεί συζήτηση σχετικά με τον τρόπο που εκφρά­στηκε το κάθε παιδί. προετοιμασία ι οργAνωση
Επιλογή των τοπίων και περιοχών, όπου τα παιδιά θα αναπτύξουν τη δραστηριότητά τους.
ΥΛΙΚΟ
Τα απαραίτητα υλικά για τη δραστηριότητα αυτή κλιμακώνονται από το απλό μολύβι και χαρτί μέχρι τα υλικά για πυρογραφία π.χ. Ανάλογα με τις δυνατότητες, τα παιδιά θα χρησιμοποιήσουν κάποια υλικά, τα οποία θα πρέπει να μάθουν να χρησιμοποιούν όσο γίνεται πιο σωστά.

Προσέγγιση του δάσους με τις αισθήσεις: Συλλογή μικροαντικειμένων
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
— Αναζήτηση και συλλογή αντικειμένων (μικρών ή πολύ μικρών)που είναι άξια παρατήρησης, διασκεδαστικά ή απλώς όμορφαπου συνήθως δεν τα προσέχουμε όταν περπατάμε στο δάσος.
-Έκθεση των μικροαντικειμένων που μάζεψαν τα παιδιά
σκοπός
—Άσκηση της παρατηρητικότητας.
—Συνειδητοποίηση και αισθητική προσέγγιση της ποικιλίας τωνμορφών στα μικρά ζώα και φυτά καθώς και στα ίχνη τους που υπάρχουν στη φύση.
διαδικασία
Κάθε παιδί επιλέγει μια διαδρομή στο δάσος και ψάχνει για μικρά αντι­κείμενα όμορφα ή ασυνήθιστα, π.χ. έντομα, φύλλα ή καρπούς μισοφαγω-μένους, μανιτάρια, εκφύματα, απορρίμματα μικρών ζώων, βλαστούς και φύλλα με ασυνήθιστο σχήμα, ρίζες ή κλαδιά με περίεργα σχήματα, πέ­τρες καλυμμένες με βρύα, όμορφους λειχήνες, κομματάκια από φλοιούς κτλ. Η συλλογή μεταφέρεται στην τάξη και εκτίθεται.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Ο εκπαιδευτής φροντίζει να μην ενοχλούνται ανώφελα τα ζώα και τα φυτά. Τα παιδιά ψάχνουν για τα μικροαντικείμενα κυρίως στο έδαφος, στη στρωμνή, στις ρίζες, κάτω από τους φλοιούς και τα φύλλα.
αξιοποίηση
Τα παιδιά χαίρονται παρουσιάζοντας στην τάξη τα ευρήματά τους, συγ­κρίνουν τα αντικείμενα που ανακάλυψαν και παρατηρούν τις διάφορες μορφές τους. Κατόπιν συζητούν πάνω σε διάφορα ερωτήματα σχετικά με τη φύση και το όνομα των αντικειμένων, την προέλευσή τους, το σχηματισμό τους...
Προσπαθούν επίσης να απαντήσουν σε σχετικά ερωτήματα ψάχνοντας στη βιβλιογραφία.
Τελικά τα ζώα που συλλέχθηκαν ζωντανά μεταφέρονται στο δάσος. Σκόπιμη είναι η δημιουργία ενός μόνιμου εκθετηρίου παρόμοιων αντι­κειμένων στην τάξη.
προετοιμασία - οργΑνωση
Επιλογή της περιοχής του δάσους (τα καθαρισμένα και συντηρημένα δάση δεν παρέχουν ευκαιρίες συλλογής ασυνήθιστων μικροαντικειμέ­νων). Τοποθέτηση τραπεζιών για την έκθεση.
ΥΛΙΚΑ
Πλαστικές σακούλες και μικρά κουτιά για τη μεταφορά στην τάξη των αντικειμένων। Τραπέζια για την έκθεση, ενδεχομένως ετικέτες που θα τοποθετηθούν δίπλα στα αντικείμενα.

Προσέγγιση του δάσους με τις αισθήσεις: Όσφρηση
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
— Διαπίστωση της ποικιλίας των οσμών που έχουν τα ζώα, τα φυτάκαι άλλα αντικείμενα που βρίσκονται στο δάσος.
σκοπός
—Συνειδητοποίηση της μεγάλης ποικιλίας και του πλούτου των οσμώντου δάσους.
—Κατάταξη των οσμών ανάλογα με την προέλευσή τους.
—Κατανόηση της σημασίας των οσμών για τις επικοινωνίες των ζώων.
—Συνειδητοποίηση της μειονεκτικότητας του ανθρώπου ως προς τηνόσφρηση, αλλά και της δυνατότητάς του να την αναπτύξει με τηνεξάσκηση.
. διαδικασία
Τα παιδιά, μέσα σε δασικές εκτάσεις κάθε μορφής, προσπαθούν να εντο­πίσουν τυπικές και χαρακτηριστικές οσμές, π.χ. το ρετσίνι, τα άνθη, τα φρούτα, τα μανιτάρια, τα φύλλα, τις βελόνες, τα κλαδάκια, τους φλοιούς των δέντρων, το χώμα και το φύλλωμα (ξερό ή βρεγμένο) κτλ.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Τα παιδιά, μόνα τους ή χωρισμένα σε ομάδες, αναζητούν όσο το δυνατό περισσότερες πηγές οσμών, ακόμα κι αυτές που καταρχήν δεν εκπέμ­πουν έντονη μυρουδιά. Η οσμή πολλών φύλλων, φλοιών και φρούτων δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή, παρά μόνο αφού τα όργανα αυτά κοπούν, σχιστούν ή ξυστούν. Η οσμή του χώματος αλλάζει ανάλογα με το αν είναι ξερό ή βρεγμένο.
αξιοποίηση
Η αξιοποίηση της δραστηριότητας αυτής μπορεί να γίνει επιτόπου ή στην τάξη του σχολείου. Τα αντικείμενα που έχουν συλλεγθεί θα ανα­γνωριστούν και τα παιδιά θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν τις διαφορές στην οσμή των αντικειμένων.
Ένα παιχνίδι που μπορεί να γίνει με την ευκαιρία αυτή είναι η αναγνώ­ριση, με κλειστά μάτια, του αντικειμένου ανάλογα με τη μυρουδιά του.
Ο εκπαιδευτής μπορεί να αναπτύξει το παιχνίδι όπως νομίζει, π.χ. χωρί­ζοντας τα παιδιά σε ομάδες και δίνοντας βαθμούς, ανάλογα με το πόσα αντικείμενα θα αναγνωρίζει κάθε ομάδα.
Μπορεί επίσης να γίνει η κατάταξη των αντικειμένων ανάλογα με την οσμή τους (ευχάριστη, δυσάρεστη, δυνατή, βαριά, ελαφριά κτλ.).
Θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί η σύγκριση μεταξύ οσμής και γεύσης ενός δασικού προϊόντος γιατί πιθανόν κάποιο από αυτά να είναι επιβλαβές για την υγεία των παιδιών.
προετοιμασία ι οργάνωση
Καμιά προκαταρκτική γνώση και προετοιμασία των παιδιών δεν είναι αναγκαία.
ΥΛΙΚΑ
Πλαστικές σακούλες και μπουκάλια για τη συλλογή και παρουσίαση των διαφόρων προϊόντων। Ενδεχομένως κάποιο βιβλίο για την αναγνώ­ριση των ειδών. Χαρτί και μολύβια για την κατασκευή ετικετών με το όνομα κάθε προϊόντος. Αν γίνει το παιχνίδι για την αναγνώριση των προϊόντων ανάλογα με τη μυρουδιά τους, θα χρειαστούν μαντίλια για το δέσιμο των ματιών.Ηλικία: 7 - 16 Διάρκεια: 1 ώρα Εποχή

Προσέγγιση του δάσους με τις αισθήσεις: Φωτογράφηση
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
— Περίπατος στο δάσος για τον Εντοπισμό θεμάτων για φωτογράφηση.
σκοπός
— Βλέπε τη δραστηριότητα «Προσέγγιση του δάσους με τις αισθήσεις:Ζωγραφική».
διαδικασία
Στην περιφέρεια ή το εσωτερικό δασικών εκτάσεων, τα παιδιά αναζη­τούν ενδιαφέροντα θέματα και τα φωτογραφίζουν.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Πριν από την εκδρομή στο δάσος, τα παιδιά χρειάζεται να εξοικειωθούν με τις φωτογραφικές μηχανές και να αποκτήσουν τις στοιχειώδεις τεχνι­κές γνώσεις της φωτογραφίας.
αξιοποίηση
Διοργάνωση μιας έκθεσης φωτογραφίας. Τα παιδιά μπορούν να συζητή­σουν για την επιλογή των θεμάτων καθώς επίσης και για τον τρόπο παρουσίασης των φωτογραφιών. Μερικές φωτογραφίες μπορεί να χρησι­μοποιηθούν ως εξώφυλλα στα τετράδια τους ή ως διακοσμητικά στοι­χεία στις τάξεις τους.
ΥΛΙΚΟ
Φωτογραφική μηχανή και ίσως διάφοροι φακοί και τρίποδα, φιλμ κτλ।

Προσέγγιση τον δάσους με τις αισθήσεις; Αναπαράσταση τον δασικού εδάφους
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
— Δημιουργία μιας μικρής επιφάνειας δασικού εδάφους στην τάξη.
σκοπός
—Συνειδητοποίηση, μέσων της εμπειρικής προσέγγισης, της σύστασηςκαι της ποικιλίας του δασικού εδάφους.
—«Ζωντανή» διακόμηση της τάξης και διαρκής υπενθύμιση των εντυ­πώσεων και παρατηρήσεων που έχουν αποκομίσει τα παιδιά σχετικάμε το θέμα «Δάσος».
διαδικασία
Κατά τη διάρκεια μιας εκδρομής, τα παιδιά θα συλλέξουν από το έδαφος τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό αντιπροσωπευτικών ή ιδιόμορφων προϊ­όντων και αντικειμένων. Στην τάξη τους, πάνω σε ένα τραπέζι ή μια σανίδα, θα προσπαθήσουν να αναπαραστήσουν το έδαφος, όπως το πα­ρατήρησαν στην εκδρομή.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Οι ομάδες αποτελούνται από διαφορετικούς αριθμούς παιδιών, ανάλογα με την ηλικία τους. Εάν τα παιδιά το επιθυμούν, η αναπαράσταση του εδάφους μπορεί να εκτεθεί επί μακρό χρονικό διάστημα. Μπορεί επίσης να γίνει προσπάθεια να φυτρώσουν και διάφορα φυτά, οπότε τα δείγματα πρέπει να τοποθετηθούν πάνω σε στρώμα από χώμα που θα βρίσκεται σε κάποιο δοχείο ή πλαστική λεκάνη, για παράδειγμα. Οι διαφορετικές ομάδες παιδιών μπορούν να δημιουργήσουν αναπαραστάσεις επιφά­νειας εδαφών που προέρχονται από διαφορετικά δάση.
αξιοποίηση
Οι βασικοί στόχοι αυτής της δραστηριότητας επιτυγχάνονται με την ίδια την εργασία για τη δημιουργία της αναπαράστασης. Ο εκπαιδευτής προκαλεί διάφορες συζητήσεις και σκέψεις στα μικρά παιδιά συγκρίνον­τας τις διαφορετικές αναπαραστάσεις και επιμένοντας σε σημεία, όπως ο ρόλος διαφόρων παραμέτρων - φως, κλίση εδάφους, νερό κτλ. - της δημιουργίας και διατήρησης του δασικού εδάφους.
προετοιμαΣια / οργάνωση
—Επιλογή των περιοχών που προσφέρονται για τη συλλογή δειγμάτων.
—Προετοιμασία των επιφανειών (τραπέζι, σανίδια, δοχεία), όπου θα γί­νει η αναπαράσταση.
ΥΛΙΚΟ
Πλαστικές σακούλες, πλαστικά δοχεία (λεκάνες) και ενδεχομένως βι­βλία για αναγνώριση διαφόρων ειδών που θα βρεθούν στα δείγματα εδάφους.

Ηλικία:
Ν
-7-
13
Διάρκεια:
1
1/2
ώρα
Εποχή:
Α. κ,Φ

Προσέγγιση του δάσους με τις αισθήσεις: Αφή
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
— Εμπειρία της υφής διάφορων αντικειμένων του δάσουςμε την αφή και την ψηλάφηση.
σκοπός
—Εξοικείωση της αφής με την ποικιλία των μορφών και των σχημάτωνπου συναντάμε στη φύση.
—Εξάσκηση της αφής.
—Εξάσκηση της ικανότητας για νοητική αναπαράσταση μιας φόρμαςμε την αφή (βλέπω αγγίζοντας).
—Αναγνώριση διαφόρων υλικών με την αφή.
διαδικασία
Παιχνίδι α) Μικρές ομάδες παιδιών συλλέγουν στο δάσος διάφορα υλι­κά όπως, πέτρες, άμμο, υγρό χώμα, κομμάτια φλοιού, φύλλα, καρπούς, βρύα, σαλιγκάρια κτλ. και τα τοποθετούν σε κουτιά σκεπασμένα με ύφα­σμα.
Περνώντας το χέρι από μια τρύπα (βλ. σχήμα) μπορούν να ψηλαφούν τα αντικείμενα.

Ηλικία:
7-
16

Διάρκεια:
1
1/2
ώρα
Εποχή:
Α,
K
Φ, Χ


Άνοιγμα απ' όπου περνάει τo xχέρι
Ετικέτα
Ύφασμα κάλυψης του ανοίγματος
Άνοιγμα στο κιβώτιο







Παιχνίδι β) Τα παιδιά ψηλαφούν τους φλοιούς μερικών δένδρων του δάσους και κατόπιν οδηγούνται με μάτια κλειστά ή καλυμμένα από το ένα δένδρο στο άλλο. Ψηλαφούν τους φλοιούς προσπαθώντας να αναγνωρίσουν τα αντίστοιχα δένδρα.
Παιχνίδι γ) Στα παιδιά μοιράζονται καρτέλες όπου περιγράφονται οι ιδιαιτερότητες του φλοιού κάθε δένδρου, όπως π.χ. λείος, ανώμαλος, με κάθετες ρωγμές, καλυμμένος με βρύα, υγρός, ξηρός κτλ. Τα παιδιά τοποθετούν τις καρτέλες σε δένδρα που παρουσιάζουν τις ιδιαιτερότη­τες αυτές.
Παιχνίδι δ) Ομάδες παιδιών συλλέγουν φύλλα διαφορετικών δένδρων και θάμνων και τα ταξινομούν σύμφωνα με κριτήρια, όπως π.χ. μαλακό, σκληρό, μετάξινο, με νεύρα, λείο, λεπτό, παχύ, σαρκώδες κτλ. Παιχνίδι ε) Τα παιδιά κάνουν περίπατο με γυμνά πόδια στο δάσος και περιγράφουν γραπτά τις ιδιαιτερότητες του εδάφους, π.χ. υγρό, ξηρό, κρύο, ζεστό, ελαστικό, μαλακό, σκληρό, πετρώδες, λείο κτλ. Παιχνίδι , στ) Ψηλαφούν ένα μικρό αντικείμενο από αυτά που βρίσκονται κρυμμένα στα κουτιά και σχεδιάζουν το σχήμα του με το άλλο χέρι.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Στο παιχνίδι α) Επιμονή στις διαφορές: Τα παιδιά αγγίζουν μεμονωμένα αντικείμενα, π.χ. έναν καρπό, αλλά και πιο μεγάλες ποσότητες κάποιου υλικού, όπως π.χ. πεσμένα φύλλα. Να μη χρησιμοποιούνται αντικείμενα που θα μπορούσαν να τραυματίσουν παιδιά ή ζώα. Οργανώνονται παι­χνίδια με αινίγματα μεταξύ των ομάδων.
Στο παιχνίδι δ) Παραλλαγές: Τα φύλλα τοποθετούνται καθένα ξεχωρι­στά πάνω σε λευκές κόλλες - απλά χαρτιά। Χρησιμοποιώντας ανάλογα επίθετα, τα παιδιά σημειώνουν για κάθε φύλλο το ή τα αντίστοιχα χαρα­κτηριστικά του.Στο παιχνίδι ε) Διεύρυνση: Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με το δασικό έδαφος ξαπλώνοντας και ψηλαφώντας το με τα χέρια. Πειραματίζονται με τις διαφορές της ευαισθησίας στο σώμα τους τοποθετώντας μικρά αντικείμενα στην παλάμη τους, στο πάνω μέρος του χεριού, στα μάγου­λα, στα μπράτσα.
Στο παιχνίδι στ) Διεύρυνση: Τα παιδιά αναζητούν αντιστοιχίες με γεω-μετρικά σχήματα στα αντικείμενα του δάσους
αξιοποίηση
Στο παιχνίδι α) Τα παιδιά εκφράζουν τις εντυπώσεις τους με λέξεις (φόβος, τρόμος, ενόχληση, αηδία, ευχαρίστηση κτλ.). Περιγράφουν προφορικά τις ιδιαιτερότητες των αντικειμένων. Αναγνωρίζουν τα αντι­κείμενα με το όνομά τους.
Στο παιχνίδι γ) Οι λύσεις θα ελεγχθούν από το σύνολο των παιδιών, θα ονομαστούν τα δένδρα και θα αφαιρεθούν οι καρτέλες. Στο παιχνίδι δ) Συζητούνται τα αποτελέσματα στην τάξη. Στο παιχνίδι ε) Τα παιδιά περιγράφουν τις εντυπώσεις τους.
προετοιμασία / οργάνωση
Για το παιχνίδι α) Χάρτινα κουτιά (30x30x30 εκ. περίπου ή και μεγα­λύτερα) που μπορούν να τα προμηθεύσουν τα ίδια τα παιδιά. Μετατρο­πή των κουτιών σύμφωνα με το σχήμα στη σελίδα αυτή. Για το παιχνίδι β) Αναγνώριση της κατάλληλης περιοχής του δάσους. Για το παιχνίδι γ) Αναγνώριση της περιοχής του δάσους. Καρτέλες με τα χαρακτηριστικά επίθετα.
Για το παιχνίδι δ) Αναγνώριση της περιοχής του δάσους. Καταγρά-φονται τα φυτικά είδη (θάμνοι και δένδρα) καθώς και οι ιδιαιτερότητες των φύλλων. Κατάλογος επιθέτων.
Για το παιχνίδι στ) Τοποθέτηση των αντικειμένων στα κουτιά. Αντι­στοιχεί ένα κουτί σε κάθε παιδί.
ΥΛΙΚΑ
α) Πλαστικοί σάκοι και χάρτινα κουτιά, ψαλίδι ή μαχαίρι, ύφασμα,
μολύβια.
β) Ύφασμα για να καλυφθούν τα μάτια, γ) Καρτέλες.
δ) Κόλλες λευκού χαρτιού, ε) Μπλοκ σημειώσεων, φόρμα γυμναστικής, στ) Χάρτινο κουτί (βλέπε παραπάνω), αντικείμενα.