• ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΠΡΟΚΥΨΕΙ ΑΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ-ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ) ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ Π.Ε. Γ΄ ΑΘΗΝΑΣ

Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2012

ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ

Τα τραγούδια των πουλιών στο δάσος
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Αναγνώριση των τραγουδιών μερικών ειδών πουλιών, στο ύπαιθρο, μετά από εξάσκηση στο σχολείο με τη βοήθεια ενός μαγνητοφώνου.
σκοπός
— Αναγνώριση μερικών ειδών πουλιών από το τραγούδι τους και εντο­πισμός τους στο ύπαιθρο.
-Χαρακτηρισμός των τραγουδιών των πουλιών.
— Κατανόηση του ρόλου των τραγουδιών.
Ηλικία: 10 - Ε
Διάρκεια: 4-6 φορές x 1 ώρα
Εποχή: Α
διαδικασία
Χρησιμοποιώντας ένα μαγνητόφωνο, τα παιδιά ακούν τα τραγούδια με­ρικών μεμονωμένων πουλιών (2 ή 3 για τους αρχάριους). Τα χαρακτη­ρίζουν και προσπαθούν να τα αναγνωρίσουν ακούγοντάς τα με διαφορε­τική σειρά. Παράλληλα, μελετούν και την εικόνα του αντίστοιχου που­λιού, έτσι ώστε να συνδέσουν το τραγούδι με την εικόνα. Αργότερα στο δάσος θα προσπαθήσουν να αναγνωρίσουν από το τραγούδι και τη μορφή τους τα αντίστοιχα πουλιά. Καθορίζουν μια συγκεκριμένη διαδρομή στο δάσος και την ακολουθούν μετρώντας τα αρσενικά που τραγουδούν και σημειώνοντας τη θέση σ' ένα χάρτη (βλέπε δραστηριότητα «Βιοθέση των πουλιών του δάσους»).
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Την άνοιξη τα τραγούδια των πουλιών στο δάσος ακούγονται από τους περισσότερους ανθρώπους σαν κονσέρτο ανεξιχνίαστο. Παρόλα αυτά, μελετώντας μεθοδικά και προσεκτικά τα τραγούδια των πουλιών, είναι δυνατό τα παιδιά να μάθουν να ξεχωρίζουν, αρκετά γρή­γορα και με ακρίβεια, τα είδη των πουλιών που τραγουδούν στο δάσος. Είναι προτιμότερο να αρχίσει η μελέτη των τραγουδιών την αρχή της άνοιξης, λόγω του περιορισμένου αριθμού των πουλιών αυτή την επο­χή. Ο χαρακτηρισμός των τραγουδιών γίνεται με συλλαβές και οράσεις, π.χ. «Ο αρσενικός κούκος: απλό ή τριπλό μελωδικό κου-κου, ο θηλυκός ένα δυνατό χαχάνισμα, κβικ-κβικ-κβικ...», με μεταφορές τόνων και συγ­κρίσεις με τη βοήθεια σημάτων (παύλες, τελείες). Στο δάσος η βεβαιότητα της αναγνώρισης επιτυγχάνεται με την έντονη εξάσκηση: πολλές εκδρομές (άκουσμα των ίδιων ειδών με την προσθή­κη κάθε φορά κάποιου καινούριου) ακολουθώντας πάντα την ίδια δια­δρομή.
Για να ελέγξει ο εκπαιδευτής τις γνώσεις των παιδιών, ζητάει από αυτά να δείχνουν προς την κατεύθυνση, από την οποία έρχεται ο ήχος, μόλις ακουστεί ένα γνωστό τραγούδι. Επίσης, με το μαγνητόφωνο, προσελ­κύονται διάφορα είδη πουλιών. Τα τραγούδια που θα χρησιμοποιηθούν μπορεί να έχουν μαγνητοφωνηθεί στο ύπαιθρο. Η συμπεριφορά των αρσενικών που προσελκύονται μ' αυτό τον τρόπο υποδεικνύει το ρόλο του τραγουδιού.
Αρχικά οι ομάδες εργασίας αποτελούνται από 8 έως 12 παιδιά, τα οποία αργότερα μπορεί να περιοριστούν στα 2. Οι αρχάριοι περιορίζονται στο να αναγνωρίζουν έως 3 είδη και σιγά-σιγά μπορούν να αυξάνουν προ­οδευτικά τον αριθμό.
αξιοποίηση
Συγκρίνονται οι σχετικές συχνότητες των ειδών ή καθορίζεται ο απόλυ­τος αριθμός των αρσενικών κατά μήκος μιας διαδρομής। Συγκεντρώνονται έτσι πληροφορίες που αφορούν π.χ. στην έκταση της περιοχής ζωής του πουλιού (επιφάνεια που υπερασπίζεται το αρσενικό). Το τραγούδι παίζει σπουδαίο ρόλο στη συμπεριφορά της αναπαραγω­γής: υποδεικνύει την περιοχή του πουλιού, οδηγεί πιθανώς τα θηλυκά προς τα ελεύθερα αρσενικά, διατηρεί το σύνδεσμο των ζευγαριών και συνεισφέρει στη συνεννόηση των συντρόφων. προετοιμασια / οργάνωση
Αναγνώριση ενός τμήματος του δάσους και επιλογή των ειδών. Μαγνη­τοφώνηση των τραγουδιών.
ΥΛΙΚΑ
Κασέτες με τραγούδια πουλιών, εικόνες των επιλεγμένων πουλιών, μα­γνητόφωνο, σύνεργα μαγνητοφώνησης, γραφική ύλη.