• ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΠΡΟΚΥΨΕΙ ΑΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ-ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ) ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ Π.Ε. Γ΄ ΑΘΗΝΑΣ

Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2012

ΜΙΑ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ

Μια διαθεματική προσέγγιση στην Κυκλοφοριακή Αγωγή
Ιωάννης Παναγάκος, Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε.
Περίληψη
Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε ένα αναδυόμενο σχέδιο εργασίας «Οι πινακίδες της
ζωής» το οποίο στοχεύει σε δράσεις που συνδέουν τους μαθητές με την κοινωνική,
πολιτική και μαθητική ζωή. Με την εφαρμογή του οι μαθητές αξιοποιούν δημιουργικά
όσα διδάσκονται μέσω του συμβατικού προγράμματος αλλά και υποβοηθούνται να
βελτιώσουν την οδική συμπεριφορά τους. Εξετάζουμε την κάθε φάση του σχεδίου
εργασίας ξεχωριστά και παραθέτουμε ενδεικτικές δραστηριότητες ομαδοποιημένες ανά
γνωστικό αντικείμενο.
Η σπουδαιότητα του θέματος
Σήμερα, καθημερινά, στους ελληνικούς δρόμους γίνεται ένας ανελέητος και ατε-
λείωτος πόλεμος. Είναι κοινή διαπίστωση όλων ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει σοβαρά
προβλήματα οδικής ασφάλειας με έναν υψηλό δείκτη τροχαίων ατυχημάτων ανάμεσα
στις χώρες της Ευρώπης και με ανυπολόγιστες συνέπειες. Γι’ αυτό είναι χρέος όλων
των εμπλεκόμενων φορέων στην εκπαίδευση να συμβάλουν στη σωστή ενημέρωση
και ευαισθητοποίηση των μαθητών στα θέματα οδικής παιδείας και ασφάλειας. Είναι
πολύ σημαντικό τα παιδιά από μικρή ηλικία να αναγνωρίζουν τους οδικούς κινδύνους
και να μαθαίνουν πώς να τους αποφεύγουν.
Ο κ. Ιωάννης Παναγάκος είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και Σχολικός Σύμβουλος
Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της 32ης Περιφέρειας Αθηνών.
Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων
160
Ανάμεσα στα καινοτόμα προγράμματα που εφαρμόζονται στην Πρωτοβάθμια
Εκπαίδευση είναι και αυτά της Αγωγής Υγείας και της Περιβαλλοντικής
Εκπαίδευσης που αναφέρονται στην Κυκλοφοριακή Αγωγή, βασικός σκοπός της
οποίας είναι η διαρκής προσπάθεια πληροφόρησης και ενημέρωσης των μαθητών σε
θέματα που αφορούν την ασφαλή κίνηση πεζών, επιβατών και οδηγών.
Η τεράστια σημασία του θέματος φαίνεται και από το γεγονός ότι το Υπουργείο
Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων με εγκύκλιό του (Φ.11/669/110119/ Γ1/10-10-
2005) προς τα στελέχη της εκπαίδευσης, τα Δημοτικά Σχολεία και τα Νηπιαγωγεία
προχώρησε στην υποχρεωτική διδασκαλία της Κυκλοφοριακής Αγωγής στην
Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, μέσα από την Ευέλικτη Ζώνη, από την σχολική χρονιά
2005-2006.
Με δεδομένη, λοιπόν, τη σπουδαιότητα του θέματος, στην εργασία αυτή θα
ασχοληθούμε με την Κυκλοφοριακή Αγωγή και πιο συγκεκριμένα θα προτείνουμε
ένα σχέδιο εργασίας με θέμα: «Οι πινακίδες της ζωής», το οποίο θεωρούμε ότι εμπί-
πτει στα ενδιαφέροντα των μαθητών καθώς έχει άμεση σχέση με την καθημερινή
τους ζωή.
Οι στόχοι του σχεδίου εργασίας
Με την εκπόνηση του σχεδίου εργασίας «Οι πινακίδες της ζωής» επιδιώκουμε οι μα-
θητές:
Να γνωρίσουν τα είδη σήμανσης και τις κατηγορίες πινακίδων και να μάθουν να
κυκλοφορούν σωστά.
Να εξετάσουν, να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν γνωστές τους πινακίδες από
τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.).
Να έρθουν σε επαφή με θέματα κυκλοφοριακής αγωγής και ασφάλειας που
απορρέουν από τα μηνύματα που στέλνουν οι πινακίδες.
Να συνειδητοποιήσουν τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των τροχαίων ατυχημά-
των στην Ελλάδα μέσα από στατιστικούς πίνακες και διαγράμματα.
Θεωρούμε πως μέσα από το θέμα που εξετάζουμε, οι μαθητές μπορούν να
ευαισθητοποιηθούν περισσότερο σε θέματα που αφορούν την οδική ασφάλεια και να
γίνουν οι ίδιοι ενεργοί πολίτες με θετικές στάσεις και συμπεριφορές προς τους γονείς
τους και τον κόσμο των ενηλίκων γενικότερα.
Θα αντιμετωπίσουμε την κάθε φάση του σχεδίου εργασίας ξεχωριστά (I.
Προβληματισμός, II. Προγραμματισμός, III. Υλοποίηση δραστηριοτήτων, IV.
Αξιολόγηση), προτείνοντας ενδεικτικές δραστηριότητες, περισσότερο για τη
Μια διαθεματική προσέγγιση στην Κυκλοφοριακή Αγωγή
161
δημιουργία ερεθισμάτων και τον προβληματισμό των εκπαιδευτικών. Εξάλλου οι
δραστηριότητες που θα σχεδιάζονταν σε μια τάξη, στο πλαίσιο υλοποίησης ενός
σχεδίου εργασίας με θέμα «Οι πινακίδες της ζωής», θα σχετίζονταν σε μεγάλο βαθμό
με τις εμπειρίες, τα βιώματα, τα ενδιαφέροντα και το επίπεδο των μαθητών που
βρίσκονται στη συγκεκριμένη τάξη.
I. Προβληματισμός
Κατά το πρώτο στάδιο του σχεδίου εργασίας επιδιώκεται η ευαισθητοποίηση των
μαθητών στο υπό εξέταση θέμα. Έτσι ο εκπαιδευτικός με αφορμή ένα επίκαιρο
γεγονός σχετικό με την κυκλοφοριακή αγωγή, ένα τροχαίο ατύχημα γνωστό στους
μαθητές ή ένα ανάλογο ερέθισμα από κάποιο άλλο γνωστικό αντικείμενο της τάξης
του μπορεί να ρωτήσει τους μαθητές: «Ποιος ρυθμίζει την κυκλοφορία των οδηγών
και των πεζών;» ή «Ποιος ρυθμίζει την κυκλοφορία στους δρόμους;». Οι μαθητές
ελεύθερα θα εκφράσουν τις απόψεις τους. Φυσικά οι απαντήσεις που αναμένονται
εδώ δεν είναι άλλες από τις: οι πινακίδες ή τα σήματα, οι φωτεινοί σηματοδότες ή τα
φανάρια. Δεκτές θα κάνουμε επίσης για απαντήσεις, εάν προταθούν από κάποιους
μαθητές, και τις: ο τροχονόμος, ο σχολικός τροχονόμος.
Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός με βάση τις απαντήσεις των μαθητών μπορεί να
τους ρωτήσει σχετικά με τη σπουδαιότητα των μηνυμάτων που στέλνουν οι πινα-
κίδες. Τέτοιες ερωτήσεις θα μπορούσαν για παράδειγμα να είναι: «Πρέπει να υπα-
κούμε στα μηνύματα που στέλνουν οι πινακίδες ή όχι και γιατί;», «Είναι σημαντικές
οι πινακίδες για τη ζωή μας ή όχι και γιατί;».
Ο εκπαιδευτικός στο σημείο αυτό αφήνει πάλι τα παιδιά να εκφράσουν ελεύθερα
τις απόψεις τους, τα βιώματά τους, τις εμπειρίες τους.
II. Προγραμματισμός
Μετά τον εντοπισμό του θέματος και το σχετικό προβληματισμό των μαθητών, ο εκ-
παιδευτικός θα μπορούσε να τους ρωτήσει πώς συνδέονται οι πινακίδες με τη ζωή.
Αυτό θα τους έδινε την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και να μοιραστούν τις
γνώσεις και τις εμπειρίες τους.
Μετά από συζήτηση με τους μαθητές ο εκπαιδευτικός θα κατέληγε σε ένα
αραχνόγραμμα σχετικά με το ερώτημα που τους έθεσε, πώς, δηλαδή, οι πινακίδες
συνδέονται με τη ζωή.
Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων
162
«Οι πινακίδες της ζωής»
Αραχνόγραμμα με βάση τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος
Από το παραπάνω ενδεικτικό αραχνόγραμμα προκύπτει έμμεσα και ο διαθεματικός
χαρακτήρας του προτεινόμενου σχεδίου εργασίας «Οι πινακίδες της ζωής». Οι
παρατηρήσεις και οι επισημάνσεις των παιδιών ως προς το πώς συνδέονται οι
πινακίδες με τη ζωή εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα βιώματά τους, τις εμπειρίες
τους, το επίπεδό τους και φυσικά την καθοδήγησή του εκπαιδευτικού. Σε κάθε
περίπτωση, όμως, το αραχνόγραμμα θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της συζήτησης
εκπαιδευτικού και μαθητών. Ένα αποτέλεσμα το οποίο θα έρχεται μετά από τον
προβληματισμό των μαθητών με τη βασική ερώτηση του εκπαιδευτικού: «Πώς
συνδέονται οι πινακίδες με τη ζωή;»
Ειδική αναφορά του εκπαιδευτικού στα είδη σήμανσης
Όταν η συζήτηση φθάσει στο σχήμα των πινακίδων, που αποτελούν κεντρικό σημείο
του σχεδίου εργασίας, κρίνουμε απαραίτητο το ότι ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να
εξηγήσει στους μαθητές ότι έχουμε δύο ειδών σημάνσεις: Α. Την κατακόρυφη
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
􀂾 Ταξινόμηση πινακίδων ως προς τo
σχήμα τους
􀂾 Κατασκευές τριγώνων, ορθογωνίων
Χαράξεις κύκλων
􀂾 Στατιστική (τροχαίων ατυχημάτων)
ΦΥΣΙΚΑ
􀂾 «Ανώτατο όριο ταχύτητας»
􀂾 Το φυσικό μέγεθος της
ταχύτητας και η μονάδα
μέτρησής της
ΓΛΩΣΣΑ
􀂾 Εμπλουτισμός λεξιλογίου
􀂾 Καλλιέργεια προφορικού
και γραπτού λόγου
(ΚΟΚ-είδη δρόμων-
μηνύματα πινακίδων κ.ά.)
􀂾 Ενημέρωση από ειδικό
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
􀂾 Επίσκεψη σε πάρκο κυκλοφοριακής
αγωγής
􀂾 Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας
􀂾 Στατιστικοί πίνακες ατυχημάτων
􀂾 Γραφικές παραστάσεις ατυχημάτων
ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
􀂾 Συγκέντρωση υλικού - Κολλάζ
􀂾 Σύνταξη ενημερωτικών φυλλαδίων
􀂾 Δημιουργία αφίσας
􀂾 Εικαστικές κατασκευές
􀂾 Θεατρικό παιχνίδι
ΟΙ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ
ΤΗΣ ΖΩΗΣ
Μια διαθεματική προσέγγιση στην Κυκλοφοριακή Αγωγή
163
σήμανση, δηλαδή τις πινακίδες σήμανσης και Β. Την οριζόντια σήμανση, δηλαδή τις
διαγραμμίσεις επί των οδοστρωμάτων.
Α. Η κατακόρυφη σήμανση περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες πινακίδων:
(i) Τις πινακίδες αναγγελίας κινδύνου οι οποίες ενημερώνουν τους οδηγούς που χρη-
σιμοποιούν τις οδούς για τους κινδύνους που υπάρχουν σ’ αυτές ώστε να λαμβάνουν
τα κατάλληλα μέτρα. Οι πινακίδες αυτές έχουν σχεδόν όλες σχήμα τριγώνου με κόκ-
κινο πλαίσιο και εσωτερικό υπόβαθρο κίτρινου χρώματος εκτός αυτών που αφορούν
τις ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις.
(ii) Τις ρυθμιστικές πινακίδες οι οποίες πληροφορούν τους οδηγούς για τις απαγο-
ρεύσεις, τις υποχρεώσεις ή τους περιορισμούς προς τους οποίους πρέπει αυτοί να
συμμορφώνονται.
(iii) Τις πληροφοριακές πινακίδες οι οποίες πληροφορούν τους οδηγούς σχετικά με
τις οδούς, τις κατευθύνσεις, τις χιλιομετρικές αποστάσεις κ.τ.λ.
Β. Η οριζόντια σήμανση, αφορά τις διαγραμμίσεις επί των οδοστρωμάτων (π.χ. δια-
βάσεις πεζών, διαγράμμιση αριστερής στροφής), για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας,
την προειδοποίηση κ.τ.λ. Οι διαγραμμίσεις είναι απόλυτα συμβατές με τις πινακίδες
και ιδιαίτερα χρήσιμες στις δύσκολες συνθήκες οδήγησης: νύχτα, ομίχλη, βροχή
κ.τ.λ.
Τρόπος εργασίας των μαθητών – ομάδων
Στη φάση αυτή του προγραμματισμού θα πρέπει να γίνει, όποτε ο εκπαιδευτικός κρί-
νει ότι είναι η κατάλληλη στιγμή, και η κατανομή των επιμέρους δραστηριοτήτων/
θεμάτων στις ομάδες, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των μαθητών και τις προτιμήσεις
που θα δείξουν. Το σχέδιο εργασίας που εξετάζουμε θα μπορούσε να ξεκινήσει με μία
έρευνα πεδίου με σκοπό τη μελέτη των πινακίδων σήμανσης και των διαγραμμίσεων
στο φυσικό τους χώρο.
Έρευνα πεδίου: Υποθετικό σενάριο
Οι μαθητές της τάξης χωρίζονται σε τέσσερις ανομοιογενείς ομάδες μεικτού φύλου
και παίρνουν τα ονόματα: «τρίγωνα», «ορθογώνια», «κύκλοι», «γραμμές» ανάλογα
με τη μορφή της σήμανσης με την οποία θα ήθελε να ασχοληθεί η κάθε ομάδα.
Οι ομάδες αφού πάρουν μαζί τους από ένα σημειωματάριο, ένα μολύβι και ένα
μέτρο, με συνοδό τον εκπαιδευτικό της τάξης, ξεκινούν για την εκτός σχολείου
έρευνά τους. Επισκέπτονται την πλησιέστερη διασταύρωση στο σχολείο στην οποία
μπορούν να συναντήσουν τις πινακίδες σήμανσης κυκλικού, τριγωνικού, ορθογωνίου
σχήματος αλλά και διαγραμμίσεις. Εάν δεν υπάρχουν όλα τα είδη σε μια
διασταύρωση, επισκέπτονται και δεύτερη ή και τρίτη ακόμη εάν χρειαστεί.
Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων
164
Η κάθε ομάδα παρατηρεί προσεκτικά το σχήμα που έχει αναλάβει να μελετήσει.
Με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού οι μαθητές καταγράφουν τις μετρήσεις τους για τα
σχήματα που μελετούν. Μπορούν, ακόμη, εάν έχει ληφθεί μέριμνα, να φωτο-
γραφίσουν τα σχήματα αυτά για να τα βλέπουν όταν τα κατασκευάζουν. Η ενέργεια
αυτή θα τους βοηθήσει ιδιαίτερα στο να επιλέξουν το κατάλληλο χρώμα για το
χαρτόνι ή τα χαρτόνια που θα χρησιμοποιήσουν.
III. Υλοποίηση δραστηριοτήτων
Στη φάση αυτή η οποία αποτελεί και το κεντρικότερο σημείο του σχεδίου εργασίας
τα παιδιά αναμένεται μόνα τους ή σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό να προτείνουν,
να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν δραστηριότητες για να απαντήσουν στο
«ερώτημα» που θα αναλάβουν. Εννοείται, βέβαια, ότι οι δραστηριότητες αυτές, όπως
άλλωστε απαιτεί και το ίδιο το σχέδιο εργασίας, δεν είναι προσχεδιασμένες από τον
εκπαιδευτικό, αλλά σχεδιάζονται και υλοποιούνται από τα ίδια τα παιδιά, ανάλογα με
τα ενδιαφέροντα, τις εμπειρίες και τις ανάγκες τους, φυσικά με την καθοδήγηση του
εκπαιδευτικού που ασκεί ρόλο συντονιστή, εμψυχωτή και συνεργάτη. Κατά τη διάρ-
κεια της υλοποίησης των δραστηριοτήτων ο εκπαιδευτικός παρακολουθεί τις ομάδες
που εργάζονται.
Στη συνέχεια παραθέτουμε ορισμένες ενδεικτικές δραστηριότητες για το σχέδιο
εργασίας που εξετάζουμε, ομαδοποιημένες ανά γνωστικό αντικείμενο.
Μαθηματικά
Ταξινόμηση πινακίδων
Ο εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές να ταξινομήσουν τις πινακίδες σήμανσης (π.χ.
ενός φυλλαδίου της τροχαίας) σε κατηγορίες με κριτήριο το σχήμα τους (τριγωνικές –
κυκλικές – ορθογώνιες).
Κατασκευή πινακίδων
Οι μαθητές μετά την έρευνα πεδίου που πραγματοποίησαν, συνέλεξαν πληροφορίες
και κατέγραψαν κάποιες μετρήσεις. Με βάση αυτά τα δεδομένα προχωρούν στην κα-
τασκευή γνωστών πινακίδων (π.χ. υποχρεωτική παραχώρηση προτεραιότητας, απα-
γορεύεται η είσοδος σε όλα τα οχήματα) με τη βοήθεια των οργάνων, πάνω σε χαρ-
τόνι κατάλληλου χρώματος και στις πραγματικές τους διαστάσεις:
Kατασκευή τριγωνικής πινακίδας: πινακίδα αναγγελίας κινδύνου.
Οι μαθητές με βάση τα γνωστά στοιχεία που έχουν συλλέξει για την τριγωνική
πινακίδα προχωρούν στην κατασκευή της.
Μια διαθεματική προσέγγιση στην Κυκλοφοριακή Αγωγή
165
Κατασκευή ορθογωνίου πινακίδας: πληροφοριακή πινακίδα.
Οι μαθητές γνωρίζουν τα μήκη των πλευρών της ορθογωνίου πινακίδας και έτσι
την κατασκευάζουν.
Κατασκευή κυκλικής πινακίδας: ρυθμιστική πινακίδα.
Οι μαθητές γνωρίζουν το μήκος της διαμέτρου της. Έτσι μπορούν να υπολογί-
σουν την ακτίνα της πινακίδας και στη συνέχεια να προχωρήσουν στην κατα-
σκευή της.
Όταν οι μαθητές ολοκληρώσουν τις παραπάνω κατασκευές, ο εκπαιδευτικός, ως
επέκταση αυτής της δραστηριότητας, μπορεί να τους ζητήσει να σχεδιάσουν ένα
φωτεινό σηματοδότη (φανάρι). Η δραστηριότητα αυτή αποτελεί συνδυασμό δύο κα-
τασκευών, εκείνης του ορθογωνίου και εκείνης του κύκλου.
Διαβάσεις πεζών
Ο εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές να συζητήσουν στις ομάδες τους σχετικά με το
πώς είναι οι γραμμές στο οδόστρωμα στις διαβάσεις πεζών. Όταν οι μαθητές απο-
φανθούν ότι είναι «παράλληλες», τότε τους καλεί να συζητήσουν σχετικά με το πότε
λέμε ότι δύο ευθείες είναι μεταξύ τους παράλληλες και να βρουν περιπτώσεις πα-
ράλληλων ευθειών από την καθημερινή ζωή (π.χ. οι σιδηροτροχιές του τρένου).
Ο εκπαιδευτικός στη συνέχεια καλεί τους μαθητές να εξηγήσουν, αν γνωρίζουν,
τη διαφορά ανάμεσα στη διάβαση «Ζέμπρας» (όπου δεν υπάρχει φωτεινός ση-
ματοδότης) και στη διάβαση «Πελεκάνου» (όπου υπάρχει φωτεινός σηματοδότης
αυτόματος ή ενεργοποιούμενος με κουμπί από τον πεζό) και τη συμπεριφορά που
πρέπει να δείχνουμε σε καθεμία από τις διαβάσεις αυτές.
Αφού ολοκληρωθεί η συζήτηση σχετικά με το πώς είναι οι γραμμές στο οδό-
στρωμα στις διαβάσεις των πεζών και τα είδη των διαβάσεων, ο εκπαιδευτικός καλεί
τους μαθητές να συζητήσουν σχετικά με το πώς πρέπει να διασχίζουμε τους δρόμους
και τις διασταυρώσεις (π.χ. διαγώνια, κάθετα, λοξά, «ζιγκ-ζαγκ»), όταν υπάρχουν
διαβάσεις και όταν δεν υπάρχουν διαβάσεις και να δικαιολογήσουν την απάντησή
τους. Όταν οι μαθητές απαντήσουν «κάθετα», τότε ο εκπαιδευτικός τους καλεί να
συζητήσουν σχετικά με το πότε λέμε ότι δύο ευθείες είναι μεταξύ τους κάθετες. Επί-
σης τους καλεί να βρουν περιπτώσεις κάθετων ευθειών από την καθημερινή ζωή (π.χ.
τα ξύλινα κομμάτια που είναι ανάμεσα στις σιδηροτροχιές του τρένου είναι κάθετα
πάνω σε αυτές).
Σχεδίαση δρόμων και τοποθέτηση πινακίδων σήμανσης και διαγραμμίσεων
Ο εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές να σχεδιάσουν στις ομάδες τους κάποιους υπο-
θετικούς δρόμους με διασταυρώσεις και να τοποθετήσουν τις πινακίδες και τις δια-
γραμμίσεις που κρίνουν απαραίτητες για την ασφαλή κίνηση οδηγών και πεζών. Ο
Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων
166
εκπαιδευτικός για να διευκολύνει τους μαθητές στη δραστηριότητα αυτή μπορεί να
τους μοιράσει τετραγωνισμένο χαρτί ή χαρτί μιλιμετρέ.
Μικρο-έρευνες και ερμηνεία στατιστικών δεδομένων
Ο εκπαιδευτικός μπορεί να καλέσει τους μαθητές να πραγματοποιήσουν μικρές έρευ-
νες και στη συνέχεια να ερμηνεύσουν τα στατιστικά δεδομένα (βλ. δραστηριότητες
στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή).
Γλώσσα
Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας
Ο εκπαιδευτικός μπορεί να ζητήσει από τους μαθητές να φέρουν πληροφορίες ή κά-
ποιο έντυπο υλικό (π.χ. φωτογραφίες, φυλλάδια) σχετικά με τον Κώδικα Οδικής Κυ-
κλοφορίας (Κ.Ο.Κ.). Μπορεί ακόμη να φέρει και ο ίδιος στην τάξη την Εφημερίδα
της Κυβερνήσεως (βλ. Φ.Ε.Κ., αρ. 57/23-3-1999) που αναφέρεται στην κύρωση του
Κ.Ο.Κ. και να ξεκινήσει μία συζήτηση με τους μαθητές του.
Ημέρα Οδικής Ασφάλειας
Ο εκπαιδευτικός ενημερώνει τους μαθητές σχετικά με τη σημασία που έχει δοθεί από
την Πολιτεία στην Κυκλοφοριακή Αγωγή και την καθιέρωση της Παρασκευής πριν
την Κυριακή των Βαΐων ως «Ημέρας ενεργητικής συμμετοχής και ευαισθητοποίησης
των μαθητών σε θέματα Οδικής Ασφάλειας». Με αφορμή την ενημέρωση, μπορεί να
αρχίσει μία συζήτηση στην τάξη για τη σημασία της ημέρας αυτής.
Είδη δρόμων και είδη διασταυρώσεων
Ο εκπαιδευτικός καλεί τις ομάδες να συζητήσουν για τα διάφορα είδη δρόμων:
πεζόδρομος, λεωφοριόδρομος, αυτοκινητόδρομος, ποδηλατόδρομος, μονόδρομος,
αδιέξοδος δρόμος, δρόμος διπλής κατεύθυνσης καθώς επίσης και για τις
διασταυρώσεις: (ισόπεδη) διασταύρωση, ανισόπεδη διασταύρωση και να βρουν σε τι
διαφέρουν.
Φωτεινοί σηματοδότες για αυτοκίνητα και πεζούς
Ο εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές στις ομάδες τους να συζητήσουν σχετικά με
τους φωτεινούς σηματοδότες για τα αυτοκίνητα (κόκκινο – πράσινο – πορτοκαλί –
πορτοκαλί που αναβοσβήνει) και για τους πεζούς (κόκκινο: Σταμάτης, πράσινο: Γρη-
γόρης, πράσινο που αναβοσβήνει: Μελέτης), καθώς επίσης και για τα προβλήματα
που δημιουργούνται στην κυκλοφορία των οχημάτων, όταν οι σηματοδότες δεν λει-
τουργούν.
Μια διαθεματική προσέγγιση στην Κυκλοφοριακή Αγωγή
167
Τα μηνύματα που στέλνουν οι πινακίδες σήμανσης (τα σήματα)
Ο εκπαιδευτικός δίνει στις ομάδες από ένα φύλλο εργασίας το οποίο έχει στην αρι-
στερή πλευρά ορισμένες πινακίδες και στη δεξιά πλευρά τη σημασία τους, αλλά όχι
με τη σωστή σειρά και ζητά από τους μαθητές να αντιστοιχίσουν την κάθε πινακίδα
με τη σημασία της. Το φύλλο εργασίας που δίνει ο εκπαιδευτικός, μπορεί να είναι
διαφορετικό για την κάθε ομάδα ώστε να ασχοληθούν οι μαθητές όσο γίνεται με
περισσότερα σήματα. Εξυπακούεται ότι θα ενημερωθούν οι μαθητές για όλα τα
σήματα των φύλλων εργασίας κατά τη φάση της παρουσίασης της εργασίας των
ομάδων. Καλό θα είναι τα φύλλα εργασίας να περιέχουν σήματα ιδιαίτερα χρήσιμα
για τους μαθητές.
«Πεζός» – «Ποδηλάτης»
Ο εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να συζητήσουν στις ομάδες τους πότε κά-
ποιος άνθρωπος είναι πεζός και τι συμβαίνει από τη στιγμή που ανεβαίνει στο ποδή-
λατο και κυκλοφορεί πάνω στο οδόστρωμα. Στη συνέχεια τους καλεί να συζητήσουν
τι πρέπει να γνωρίζει καλά ένας ποδηλάτης καθώς και αν οι ποδηλάτες έχουν κάποιες
υποχρεώσεις ίδιες με αυτές των οδηγών των υπόλοιπων τροχοφόρων. Μπορεί, ακόμη,
να ζητήσει από τις ομάδες να προσδιορίσουν τις ενέργειες που πρέπει να κάνει ένας
ποδηλάτης για να σταματήσει σε ένα φανάρι και να είναι ασφαλής (βλ. και Renault &
Mava A.E., 2002. σ. 19).
Το λεξικό «Κυκλοφοριακής Αγωγής»
Ο εκπαιδευτικός ζητά από τις ομάδες η καθεμία να δημιουργήσει το δικό της λεξικό,
κατά τη διάρκεια υλοποίησης του σχεδίου εργασίας «Οι πινακίδες της ζωής», και να
του δώσει την ονομασία που προτιμά. Το λεξικό αυτό, στο οποίο η κάθε λέξη θα
γράφεται με τη σημασία της, μπορεί να περιέχει λέξεις – φράσεις όπως: Κώδικας
Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.), όχημα, σήμανση – είδη σήμανσης, δρόμος – είδη
δρόμων, οδηγός, ποδηλάτης, πεζός, διάβαση πεζών – είδη διαβάσεων, διαδρομή, πα-
ράβαση, τροχονόμος, κυκλοφορία