• ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΠΡΟΚΥΨΕΙ ΑΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ-ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ) ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ Π.Ε. Γ΄ ΑΘΗΝΑΣ

Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2012

Ο ΑΣΤΕΡΙΞ ΚΑΙ ΤΟ ΔΑΣΟΣ

Ο Αστερίξ και το δάσος
Υπάρχει μια εικονογραφημένη ιστορία (κόμικ) από τη σειρά του «Αστερίξ», που αναφέρεται στο δάσος και μπορεί να αξιοποιηθεί και στα σχολεία για μαθήματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Πρόκειται για το επεισόδιο με την «Κατοικία των Θεών».Ο Ιούλιος Καίσαρας, αφού δεν κατάφερε ως τώρα να κατακτήσει το μικρό χωριό των Γαλατών με τα όπλα, επινοεί ένα νέο σχέδιο. Παρουσιάζει ένα σχέδιο για καταστροφή του δάσους που περιβάλλει το χωριό των Γαλατών και θρέφει τους κατοίκους του, μαζί με τη θάλασσα.«Αυτοί οι Γαλάτες, με τη βοήθεια ενός μαγικού ζωμού που τους δίνει υπεράνθρωπη δύναμη κι ενός δάσους που τους τρέφει και τους προστατεύει, αρνούνται το ρωμαϊκό πολιτισμό. Αποφάσισα να τους αναγκάσω να δεχτούν αυτόν τον πολιτισμό! Το δάσος θα καταστραφεί και θα δώσει τη θέση του σ’ ένα πάρκο! Τέλος, πολυκατοικίες που θα κατοικηθούν από Ρωμαίους, θα χτιστούν γύρω από το χωριό που θα καταντήσει ένα υποβαθμισμένο προάστιο, καταδικασμένο να προσαρμοστεί ή να εξαφανιστεί!»Τα λόγια αυτά του Καίσαρα, γραμμένα από τον συγγραφέα του «Αστερίξ» Ρενέ Γκοσινύ, δίνουν ένα διαχρονικό μήνυμα για την αξία του δάσους και για τους κινδύνους που το απειλούν.Το δάσος τρέφει και προστατεύει τους ελεύθερους και ανυπότακτους Γαλάτες. Η φύση αποτελεί όρο ζωής, επιβίωσης αλλά και όρο ελευθερίας για τους ανθρώπους. Χωρίς το δάσος, χωρίς τη φύση απειλείται η ζωή και η ελευθερία των ανθρώπων. Η καταστροφή του δάσους και η αντικατάστασή του με πολυκατοικίες, θα καταντήσει το χωριό των ελεύθερων Γαλατών «υποβαθμισμένο προάστιο καταδικασμένο να προσαρμοστεί ή να εξαφανιστεί», δηλαδή καταδικάζει σε υποταγή ή θάνατο τους ελεύθερους κατοίκους του.Μια πολύ μεγάλη συζήτηση μπορεί να ξεκινήσει με αφορμή τα λόγια αυτά του Καίσαρα, που έχει σχέση με την αξία του δάσους για τους ανθρώπους που ζουν κοντά του, για την επιβίωση και για την ελευθερία τους.Από την άλλη, οι πολυκατοικίες συνδέονται άμεσα με την υποταγή, την απώλεια της ελευθερίας και με την απειλή για την ίδια την επιβίωση.Όμως ο εξαίρετος συγγραφέας του «Αστερίξ» δε μένει μόνο εδώ. Συνεχίζει με μια σάτιρα για το σύγχρονο καταναλωτικό τρόπο ζωής (ντάιβ ιν αρένα, πολυκαταστήματα κλπ) και περιγράφει τη σταδιακή αλλοτρίωση των ελεύθερων κατοίκων του γαλατικού χωριού από τη γειτνίαση και την επαφή τους με τις ρωμαϊκές πολυκατοικίες που φτιάχνονται στη θέση του δάσους.Οι πλούσιοι Ρωμαίοι σκορπάνε χρήματα στο χωριό αγοράζοντας σε ακριβές τιμές ψάρια και αντίκες. Το αποτέλεσμα είναι όλη η οικονομία του χωριού να στραφεί σε αυτές τις δυο δραστηριότητες. Όλοι ανοίγουν μαγαζιά που πουλάνε ψάρια ή αντίκες για τους Ρωμαίους. Κι αυτό είναι ένα πολύ καλό σημείο για να συζητήσει κανείς πώς αλλάζει η οικονομία μιας περιοχής εξαιτίας του τουρισμού, πώς γίνεται εξαρτημένη απόλυτα από αυτόν, πώς ολόιδια μαγαζιά ανοίγουν το ένα δίπλα στο άλλο. Είναι μια ευκαιρία να μιλήσουμε για παρόμοιες καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε σε πολλές περιοχές της Κρήτης.Αυτό που δεν πέτυχαν οι Ρωμαίοι με τα όπλα, την υποδούλωση του χωριού, φτάνουν πολύ κοντά να το πετύχουν μέσα από το εμπόριο και τον τουρισμό. Αρχίζει μια πολιτιστική κατάκτηση του χωριού, οι κάτοικοι αποκτάνε συνήθειες ρωμαϊκές, αρχίζουν να ντύνονται σαν αυτούς κ.ο.κ. Οι Ρωμαίοι εκπροσωπούν πια την πρόοδο, όπως λέει ο ψαράς του χωριού.Υπάρχουν πολλά άλλα σημεία στην ιστορία που δίνουν αφορμή για συζήτηση και προβληματισμό. Όπως π.χ. οι σκλάβοι που χρησιμοποιούν οι Ρωμαίοι για να καταστρέψουν το δάσος, που, ενώ με τη βοήθεια των Γαλατών μπορούν να είναι ελεύθεροι, προτιμούν να παραμείνουν σκλάβοι και να διαπραγματευτούν μόνο τους όρους εργασίας τους με τους Ρωμαίους. Ή το γιατί ονομάζεται η πολυκατοικία των Ρωμαίων «Κατοικία των Θεών» (σχόλιο πάνω στη δύναμη της διαφήμισης αλλά και στη ματαιοδοξία των ανθρώπων).Η εξαιρετική αυτή ιστορία αξίζει να διαβαστεί και να αξιοποιηθεί και στο σχολείο. Οι μαθητές σε ομάδες θα μπορούσαν να απαντήσουν σε ερωτήματα όπως:-Ποια είναι η αξία του δάσους για τους Γαλάτες; Ποια είναι η αξία του δάσους για τους κατοίκους των κοντινών περιοχών;-Τι είναι αυτό που απειλεί το δάσος στην ιστορία αυτή; Γνωρίζετε κάποιο δάσος στην περιοχή σας ή αλλού που να απειλείται με καταστροφή; Τι είναι αυτό που το απειλεί;-Τι συνέπειες είχε για τη ζωή των Γαλατών η καταστροφή του δάσους και η δημιουργία πολυκατοικίας; Τι συνέπειες έχει ή μπορεί να έχει η καταστροφή ενός δάσους κοντά στην περιοχή σας; Τι συνέπειες μπορεί να έχει η καταστροφή δασών ακόμη και μακριά από εμάς όπως στον Αμαζόνιο;Αυτά είναι μερικά μόνο ερωτήματα που μπορούν να εξελιχθούν σε εργασίες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, με αφορμή την «Κατοικία των Θεών». Είμαι σίγουρος ότι πολύ περισσότερες ιδέες για ερωτήσεις, προβληματισμούς και δραστηριότητες μπορεί να έχουν οι εκπαιδευτικοί ξεφυλλίζοντας το τεύχος αυτό. Ο Ρενέ Γκοσινύ, με τη βοήθεια του Αλμπέρ Υντερζό στα σκίτσα μας έδωσαν ένα αριστούργημα σε εικονογραφημένη ιστορία. Ας το αξιοποιήσουμε